Τρίτη 27 Μαΐου 2014

Dancing with the stars

Δεν το κρύβω. Είμαι ένα λαϊκό κορίτσι. Κυρίως λόγω καταγωγής (όπως και πολλές ντεμέκ αριστοκράτισσες) αλλά και επειδή αγαπώ και σέβομαι τη λαϊκή κουλτούρα. Πριν φτάσω στο σημείο να την αγαπήσω και να τη σεβαστώ, προηγήθηκε καλή γνωριμία μαζί της. Με την ίδια και όχι με τα άλλοτε ελιτίστικα και άλλοτε αισχρά παρακλάδια της. Γιατί αυτή η έρμη λαϊκή κουλτούρα έχει ζήσει τις απίστευτες περιπέτειες κι έχει δώσει αγώνες για να μπορέσει να διατηρηθεί, να μην αλλοιωθεί, να μη μαγαριστεί.
Ο ζεϊμπέκικος αποτελεί μέρος αυτής της κουλτούρας. Είναι ένας χορός με ρίζες που χάνονται στα βάθη των αιώνων κι έτσι κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά πώς ξεκίνησε. Σίγουρα πάντως κατέληξε στους Ζεϊμπέκους, κάτι ζόρικους τύπους με θρακοφρυγική καταγωγή. Αντρικός χορός, άλλοτε χορεύεται αντικριστά, άλλοτε μοναχικά, πάντα έχει ένα βάρος, ένα ζόρι κι έναν καημό που μόνο με το χορό εκφράζεται. Ο χορευτής δεν έχει στρέμματα στη διάθεσή του για να απλωθεί και να κάνει τις φιγούρες του, ούτε μια λυσσασμένη και χαζοχαρούμενη παρέα που χτυπάει παλαμάκια και φωνάζει όπα. Δεν έχω σκοπό να αναλύσω πόσο τελετουργικός είναι ο χορός και τι σημαίνει η κάθε του κίνηση. Όποιος ενδιαφέρεται να μάθει, μπορεί να βρει πληροφορίες παντού. Θα μιλήσω μόνο για την πορεία του στο χρόνο, όπως τη βλέπω εγώ.
Στην Τουρκία έχουν διάφορους ζεϊμπέκικους, τους χορεύουν με βήματα και νομίζω πως τους σέβονται αρκετά. Εδώ είχαμε ξεκινήσει καλά. Επίσης είχαμε διάφορους ζεϊμπέκικους και τους σεβόμασταν. Στην πορεία τους κόψαμε και καθιερώσαμε έναν: Τον βατραχάδικο. Αυτόν που ο χορευτής κάνει μεγάλα πηδήματα, νομίζοντας πως θα φτάσει ψηλά. Και τον μετατρέψαμε σε εθνικό χορό. Άντρες και γυναίκες τον χορεύουν στη χειρότερη, στην πιο κακοποιημένη μουσικά και αισθητικά μορφή του, σ’ αυτά τα αστραφτερά κέντρα, τα δήθεν λαϊκά. Σ’ αυτήν την κακοποιημένη του μορφή, είναι ο χορός του φλώρου, του κάγκουρα, του επιδειξιομανή, του αναζητούντος απεγνωσμένα γκόμενα, του ελληναρά. Σου θυμίζω το ζεϊμπέκικο του Γιώργου Παπανδρέου. Για να γελάσουμε και λίγο.
Στην εποχή του ρεμπέτικου, λίγο πριν και λίγο μετά, ο ζεϊμπέκικος ήταν χορός ιερός. Το τραγούδι που του βάζανε αυτόν το ρυθμό ήταν πονεμένο, λυπητερό, έως και πένθιμο. Εξέφραζε τα ανάλογα συναισθήματα και καταστάσεις. Είναι εσωτερικός χορός. Ο χορευτής κι ο πόνος του. Για να καταλάβεις, επειδή μάλλον έχεις να δεις καιρό να χορεύεται το ζεϊμπέκικο αξιοπρεπώς, σε παραπέμπω σε βίντεο με τον Τσαρούχη. Για να ξέρεις την επόμενη φορά που θα πας να το χορέψεις.
Όσοι σέβονταν το χορό, δεν  τον χορεύανε για να εκφράσουν τη χαρούμενη στιγμή τους στα γλέντια, ή στα νικηφόρα πάρτι. Δεν τον χορεύανε γυναίκες. Έβλεπα κάποτε τον τεράστιο Άκη Πάνου σε συνέντευξή του να λέει ότι όταν παίζει και βλέπει γυναίκες να χορεύουν ζεϊμπέκικο, θέλει να δώσει κλοτσιές. Αν δεν είχε αυτός το λόγο του να το κάνει, ποιος τον είχε;
Στην εποχή της χούντας, προωθήθηκε το γλεντοκόπι που ασελγούσε πάνω στο χορό, το οποίο επί ΠΑΣΟΚ αποθεώθηκε. Έτσι καταλήξαμε στη σημερινή αθλιότητα. Και για το χορό και για τη ζωή μας.
Ως αριστερή, θλίβομαι να βλέπω στο χώρο της αριστεράς εικόνες που μου θυμίζουν το ΠΑΣΟΚ του 80. Θλίβομαι να βλέπω για χορό νίκης το ζεϊμπέκικο από γυναίκα και άλλες γυναίκες από κάτω, που έχουν βάλει τα καλά τους κι έχουν φτιάξει την μπούκλα για τη γιορτή, να χτυπούν παλαμάκια γελώντας, αλαλάζοντας και ουρλιάζοντας επιφωνήματα.

Ένιωσα πως μου πήραν πίσω τη χαρά που μου έδωσε η νίκη της αριστεράς. Θα μου πεις, όλη αυτή η ξινίλα για ένα χορό; Ναι, για ένα χορό που μάλλον θα έχει και συνέχεια. Θυμίζω τα πασοκογλέντια που είχαν καθιερωθεί το 80. Ήταν χορός νίκης, από γυναίκα που δεν ήταν καν σεκλετισμένη, Δεν είχε καμία θλίψη, κανέναν πόνο, κανένα σεβασμό. Δεν είχε τίποτα αριστερό (η αριστερότητα για μένα είναι ένα πλήρες πακέτο και δεν έχει να κάνει μόνο με μαρξιστικές θεωρίες) αυτή η σκηνή. Ελπίζω να μη συνεχίσω να βλέπω τέτοιες εικόνες, να μη ζω τέτοιες καταστάσεις. Να μην καθιερωθεί μια νέα μορφή γλεντοκοπιού ως συνέχεια του πασοκικού είδους. Να το γυρίσουμε στο σεβασμό στη λαϊκή κουλτούρα, πράγμα που νομίζω πως ταιριάζει καλύτερα στην αριστερά.

1 σχόλιο:

Stefanos Max είπε...

http://stefanosmedia.blogspot.gr/2014/05/1.html